Psyllium: gezondheidsvoordelen en bijwerkingen van vlozaad (2024)

Psyllium of psylliumvezel, ook wel bekend als vlozaad, is een product dat bestaat uit de zaadhuiden van de zaden van de plantensoorten Plantago ovata of Plantago afra van het geslacht Weegbree. Ze kunnen zowel voor therapeutische doeleinden als voedsel worden gebruikt. Psyllium maakt de ontlasting zachter, wat ervoor zorgt dat de stoelgang soepeler gaat. Het wordt gebruikt bij obstipatie, aambeien en anusscheurtjes. Psyllium is een glutenvrije vezel. Vezels zijn gezond. Vezels uit voeding zijn nodig voor een goede spijsvertering en houden je darmen gezond. Tevens houden vezels zoals psyllium je bloedsuiker stabieler.

• Psyllium of vlozaad in vogelvlucht
• Psyllium als medicinale plant
• Wat is psyllium?
• Actievere darmspieren
• Innemen met voldoende water
• Indicaties
• Gezondheidsvoordelen van vlozaad
• Diarree en obstipatie
• Ontsteking en kanker
• Verwijdering van giftige stoffen
• Bloedsuiker en bloedvetten
• Overige toepassingen
• Wanneer moet je psyllium innemen?
• Bijwerkingen en interacties
• Bijwerkingen
• Allergie
• Interactie
• Recept voor psyllium-pannenkoeken

Psyllium of vlozaad in vogelvlucht

• Herkomst: Psylliumvezel komt van de Plantago ovata en Plantago afra planten.
• Oplosbare vezels: Het is rijk aan oplosbare vezels die water absorberen.
• Spijsvertering: Helpt bij reguleren van stoelgang en vermindert constipatie.
• Cholesterol: Kan het cholesterolgehalte verlagen door binding aan galzuren.
• Bloedsuiker: Vertraagt suikeropname, gunstig bij diabetes.
• Verzadiging: Verhoogt het gevoel van volheid, vermindert overeten.
• Darmflora: Werkt als prebioticum, bevordert gezonde darmbacteriën.
• Vormen: Beschikbaar als poeder, capsules en supplementen.
• Dosering: Dosering varieert, drink voldoende water bij inname.
• Advies: Raadpleeg een arts voor gebruik, vooral bij bestaande gezondheidsproblemen.

Psyllium als medicinale plant

Wat is psyllium?

Psyllium of vlozaad betreft de zaadhuiden van de zaden van de plantensoorten Plantago ovata of Plantago afra. Vlozaad bevat een hoog gehalte aan slijmstoffen (10 – 30%) met suikers zoals galactose (ook wel bekend als aldohexoseen) en rhamnose en vette olie. De zaadhuiden leveren oliën, eiwitten en iridoïde glycosiden (bitterstoffen). De slijmstoffen zijn bepalend voor het medicinale effect. Eenmaal in de darm binden ze water en zwellen ze op. Dit verhoogt het volume van de darminhoud en stimuleert de spijsvertering, wat niet alleen helpt bij obstipatie, maar ook bij een vol of opgeblazen gevoel of geïrriteerde darmen. De zeer vette olie smeert ook de darm en zorgt er zo voor dat de inhoud van de darm snel wordt getransporteerd. Gebroken zaadhuiden zijn meer laxerend dan hele zaden, die vaak intact door het maag-darmkanaal gaan.

Actievere darmspieren

Er zit ongeveer 15 procent onverteerbaar slijm in psyllium. Ze bevatten een grote hoeveelheid meervoudige suikers (polysacchariden). Grotere hoeveelheden water worden gebonden door de polysacchariden, waardoor het psyllium opzwelt. Vanwege hun onverteerbaarheid kan het psyllium doordringen in de dikke darm. Daar neemt hun volume aanzienlijk toe, wat resulteert in een verhoogde vuldruk in de darm. Als gevolg hiervan worden de darmspieren actiever, wat op zijn beurt leidt tot een betere ontlasting en het verhelpen van obstipatie. De ontlasting wordt dunner en verlaat het lichaam eerder. Het psyllium zou ook een antikankerverwekkend effect hebben.

Innemen met voldoende water

Het psyllium kan oraal worden ingenomen met vloeistof. Psylliumvezels vormen een kleur- en geurloze gel als ze in contact komen met water. Vlozaad kan tot tien keer het eigen drooggewicht aan water opnemen. De aanbevolen dosis ligt tussen 4 en 20 gram per dag. Melk wordt beschouwd als een ongeschikte opnamevloeistof. Dit komt doordat het psyllium niet goed in de melk kan zwellen. Afgewerkte preparaten van het psyllium in de vorm van capsules zijn ook in de handel verkrijgbaar. Psyllium is verkrijgbaar in apotheek, drogisterij, sommige supermarkten en kruidenwinkels.

De afgewerkte producten worden over het algemeen als gemakkelijk in gebruik beschouwd. De poedervorm kan bij sommige mensen echter allergische reacties veroorzaken. De psyllium is ook geschikt voor uitwendig gebruik. Ze kunnen worden gebruikt om een ​​kompres te maken dat nuttig is voor steenpuisten, verstuikingen en verdraaiingen.

Indicaties

Psyllium of vlozaad wordt gebruikt bij de volgende klachten:

• obstipatie
• aambeien
• anuskloofjes
• verstuiking
• verdraaiing
• diarree
• verhoogde bloedsuikerwaarden
• verhoogde cholesterolwaarden

Gezondheidsvoordelen van vlozaad

Psyllium of vlozaad heeft diverse gezondheidsvoordelen.

Diarree en obstipatie

Psyllium kan worden gebruikt voor zowel obstipatie als diarree, vooral bij chronische inflammatoire darmaandoeningen zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Het vlozaad verdikt en reguleert de ontlasting, zodat de getroffenen minder vaak naar het toilet moeten en de het poepen gemakkelijker gaat. Bij chronische darmaandoeningen betekent dit een verhoogde levenskwaliteit in het dagelijks leven.

In het geval van een ontsteking in de darm, werkt de slijmlaag ook als een bescherming voor geïrriteerde en ontstoken gebieden, waardoor de pijn tijdens de stoelgang wordt verlicht en als smeermiddel dient.

Ontsteking en kanker

Psyllium is in water oplosbare vezels, de bacteriën van de dikke darmflora breken het af. De bacteriën vormen vetzuren met een korte keten, die op hun beurt de epitheellaag van de darm voeden en zo de afweer tegen kankerverwekkende stoffen bevorderen. Het slijm bindt deeltjes die ontstekingen bevorderen en houdt vrije radicalen vast. Het psyllium vermindert indirect oxidatieve stress.

Verwijdering van giftige stoffen

Psyllium heeft een laxerend effect en helpt daarmee giftige stoffen in de darmen te verwijderen. Dit is vooral belangrijk bij chronische darmontsteking zoals colitis ulcerosa. Ze ondersteunen over het algemeen de darmflora, die via het psyllium kan regenereren.

Bloedsuiker en bloedvetten

Het psylliumslijm bindt vrije vetten in de darm en vermindert zo het problematische cholesterol (LDL) uit voedsel, maar niet het gezondheidsvriendelijke cholesterol (HDL).

Diabetici hebben baat bij psyllium omdat deze in water oplosbare vezels de bloedsuikerspiegel stabiliseren. Bij mensen met diabetes type 2 kan psyllium ook helpen om het gewicht te verminderen en de bloeddruk te verlagen.

Als het psyllium regelmatig wordt ingenomen, kan het bijdragen aan een blijvende lichte daling van de bloedsuikerspiegel bij diabetes. Ze verlagen ook het cholesterolgehalte en breken verhoogde triglyceriden af.

Overige toepassingen

Andere toepassingsgebieden voor psyllium zijn blaasontsteking en jicht.

Wanneer moet je psyllium innemen?

De effecten van psyllium zijn na twee tot drie dagen merkbaar. Psyllium moet je een half uur tot een uur voor het eten innemen. Je kunt vlozaad op twee manieren innemen:

• in de vorm van een capsule (1 – 3 x daags 1 à 2 capsules)
• opgelost in water

Bijwerkingen en interacties

Bijwerkingen

Bijwerkingen zijn zeldzaam en niet ernstig, maar komen soms voor. Als je lichaam niet gewend is aan psyllium of vezelrijk voedsel, moet je lichaam zich aanpassen en dit kan leiden tot een opgeblazen gevoel en buikkrampen. In dat geval helpt het om meer water te drinken.

Allergie

Als je allergisch bent voor psyllium, ontstaat irritatie van de longen en de luchtpijp. Als dit het geval is, ga dan onmiddellijk naar een arts. Mensen met allergieën merken hun problemen echter meestal op wanneer ze zaaddeeltjes inademen of aanraken.

Interactie

Psyllium kan van invloed zijn op de werking van bepaalde medicijnen, zoals lithium, antibiotica, cholesterolmedicamenten en diabetesmedicatie. Raadpleeg bij twijfel altijd je huisarts of apotheker en gebruik psylliumvezels nooit tijdens de maaltijd. Lees altijd eerst de bijsluiter.

Recept voor psyllium-pannenkoeken

Een eenvoudig doch heerlijk recept voor psyllium-pannenkoeken:

Ingrediënten:

• 2 eieren
• 1/4 kopje amandelmeel (ideaal voor gebruik in baksels zoals brood, cake, koekjes, taart of pannenkoeken)
• 1/4 kopje kokosmeel (gemaakt van vers en zuiver kokosvlees)
• 2 eetlepels psyllium husk poeder
• 1/4 kopje ongezoete amandelmelk
• 1 theelepel vanille-extract
• 1/4 theelepel bakpoeder
• Een snufje zout
• Kokosolie om mee te bakken

Bereidingswijze:

• Doe de eieren in een grote mengkom. Klop de eieren met een klopper totdat ze schuimig zijn.
• Voeg amandelmeel, kokosmeel, psyllium husk poeder, amandelmelk, vanille-extract, bakpoeder en zout aan het mengsel toe. Daarna kloppen totdat het beslag glad en luchtig is.
• Koekenpan verwarmen op middelhoog vuur. Doe vervolgens een halve eetlepel kokosolie in de pan.
• Schep met behulp van een pollepel beslag in de pan en spreid het beslag vrij dun uit met de bolle kant van een lepel.
• Bak de pannenkoek gedurende 2-3 minuten aan één kant tot er een lichte huid begint te vormen rond de randen en de onderkant licht goudbruin is.
• Draai de pannenkoek om en bak de andere kant nog eens 1-2 minuten of tot de pannenkoek mooi goudbruin is.
• Herhaal deze handelingen met het overgebleven beslag.

Lees verder

• Vezelrijk voedsel: vezelrijke voeding voor goede stoelgang
• Gezonde leefstijl: voeding, omgaan met stress en slapen
• Inuline: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van inuline
• Stoelgang bevorderen: stoelgangproblemen verbeteren